“TOCAR BAJO TEITO”, UN BLOG IRMAO.

Cando naceu GAITEIROS DO BIERZO (aló no mes de decembro do 2012) había un certo oco por cubrir no panorama da música tradicional e no mundo da gaita no Bierzo na rede, nese universo multicultural da aldea global. Ese oco que esperabamos humildemente ir enchéndoo en solitario con aportes documentais e de opinión desde a Escola de Gaitas de Villafranca, conscientes de que algo podemos dicir partindo da primeira experiencia e ferramenta para reformular o folclore no Bierzo da que  nos dotamos no ano 1981 Iso é o que vimos facendo mellor ou peor estas décadas que temos de vida. Pero dende aquela xa choveu e son sempre benvidas outras iniciativas, máis recentes e enriquecedoras que contribúen poderosamente a esta nova visión da nosa cultura. “Tocar bajo teito” xa no mesmo nome deixa entrever ese espírito aberto do que se nutre e que logo nas súas diversas entradas se constata e confirma. O valor do traballo de Diego e Denise axiña aflora ao observar a importancia que se lle dá á musica de raíz e o trato que se lle outorga aos gaiteiros ou pandereteiras. Incorporan ademais un rigor técnico encomiable ao ser músicos que non só utilizan o oído, e, como precisan os tempos que corren, usan pentagramas e notaciois musicais hoxe imprescindibles.  Sentimos logo moi próximo o seu traballo. Seguen os mesmos pasos, mesmo falan das pezas e gaiteiros cos que hai anos comezamos nosoutros a crear un repertorio propio para a nosa Escola e o mundo da gaita do Bierzo, con pezas da comarca, do que tradicionalmente os vellos dirían que son pezas "do país”.

Que no ámbito da música tradicional na nosa comarca e no medio da confusión e deformación existentes se estean a dar pasos serios e rigorosos como este, realmente nos alegra. Alégranos igualmente que aborden  con afouteza e decisión o tema da gaita na Cabreira que sen dúbida tein unha entidade peculiar e merece afondarse nela, se ben como Diego e Denise recoñecen,   a imposibilidade dun acceso directo aos vellos gaiteiros constitúe un terrible atranco para a investigación presente.

Consideramos de vital importancia non perder o camín, e observando os contidos e traxectoria do blog Diego Bello e Denise Silva  ao longo deste ano de vida (naceu no mes de setembro de 2014) gustaríanos facerlles chegar a nosa máis sincera felicitación e o noso ánimo tras comprobar o seu bon facer.  Outramente desde a nosa non profesional, pero si apaixonada dedicación ao mundo da gaita botámoslle unha ollada ao panorama da gaita do Bierzo, tirando da perspectiva da que gozamos, quixeramos dar a coñecer, a modo de caderno de notas,  algunha reflexión máis sobre o que aconteceu desde o momento en que uns cantos mozos  decidimos fundar a denominada Escola de gaitas de Vilafranca ata hoxe, coa intención de valorar con xustiza o traballo destes dous mozos. 

Desde 1981, desde a volta á democracia, o movemento asociativo e cultural, seguindo as dinámicas da superación do Franquismo e fronte as súas rémoras, comezamos unha “batalla” incruenta, pero dura, en defensa da cultura tradicional oprimida durante esa longa noite baixo o imperio dunha España gris que era incapaz de respectar a diversidade e que todo o quería uniformar. Esa España triste e ruín non desapareceu inmediatamente á morte de Franco. Como en todo proceso de transformación, a volta á democracia, a unha verdadeira democracia, foi tan, tan lenta que aínda hoxe estamos a sufrir e a loitar para recuperar plenamente a dignidade perdida e abafada tanto tempo polo caciquismo, a marxinación e o desleixo. É certo que as tradiciois, por outra banda, se resisten a desaparecer, e aquelas que estaban ben arraigadas e levaban séculos en vigor, tiveron por veces  fortuna e souberon manterse e chegar a tempos nos que os avances e dinamismo cultural propios dos nosos días lles deron pulo, aínda que, como comprobamos, non sempre se produciron con resultados satisfactorios e o mundo da gaita é un bo exemplo para observar esta evolución/ involución dun tempo acó.

É certo que naceron con afán de recuperar un patrimonio a piques de desaparecer humildes  iniciativas como a nosa, pero tamén é certo que por intereses de diversa índole se crearon “novas” prácticas fillas de vellos usos da cultura do poder. Para que se nos entenda:  Os gaiteiros tradicionais non desfilaban militarmente uniformados. Estas iniciativas lonxe de axudar a unha recuperación digamos sostible da gaita no Bierzo, produciron e producen aínda confusión. Esa distorsión do que é a musica tradicional está remitindo día a día e precisa de iniciativas como a que se desprende de “Tocar bajo teito” para albiscar un futuro mellor.

Nunha próxima entrada prometemos algúns comentarios máis substanciosos e en detalle sobre algunhas das interesantísimas páxinas que o blog Tocar bajo teito nos ofrece. Alegrámonos sinceramente de que aparezan novos compromisos estimulantes co mundo da gaita e a música tradicional no Bierzo. Un saúdo meus.